Pracoholizm jest uzależnieniem od wykonywania konkretnych czynności. O ile większości osób kojarzy się z uzależnieniem od pracy zawodowej, o tyle w rzeczywistości jest to uzależnienie od każdej pracy, która przynosi wymierne efekty. Osoby uzależnione nieustannie myślą o wykonywanej pracy i przeznaczają na nią większość czasu oraz energii.
W psychologii termin „pracoholizm” funkcjonuje od 1971 roku. Wprowadził go Wayne Edward Oates. Obecnie jest to dobrze rozpoznana forma uzależnienia psychicznego. Jedną z jej charakterystycznych cech jest to, że osoba uzależniona nie wie, jak oddzielić pracę od życia prywatnego. Osoby uzależnione od konkretnej aktywności zawodowej bardzo często odnoszą na tym polu wiele sukcesów. W społeczeństwie postrzegani są jako specjaliści w swojej dziedzinie, cieszą się szacunkiem i dobrze zarabiają. Jednak nadmierne zaangażowanie w pracę sprawia, że przestają poświęcać czas na odpoczynek, a także rodzinie czy przyjaciołom.
Jakie są objawy pracoholizmu?
W przypadku problemów natury psychicznej definiowanie konkretnych objawów jest trudne, ponieważ najczęściej mamy do czynienia z zespołem objawów, które w różnej formie pojawiają się u różnych osób. Jedną z trudności bywa odróżnienie pracoholików od pasjonatów, czyli osób poświęcających się ulubionemu zajęciu, często zawodowemu. Z tego powodu przy wykrywaniu uzależnienia od pracy ważny jest kontakt ze specjalistą, który jest w stanie, poprzez przeprowadzenie wywiadów, dokładnie określić sytuację konkretnej osoby. Za niepokojące objawy można ogólnie uznać:
— nieumiejętność korzystania z wolnego czasu;
— nadmierne przywiązanie do pracy, a nawet konkretnego miejsca pracy;
— brak umiejętności efektywnego wypoczywania.
Trzeba brać pod uwagę, że u pracoholików występuje silny dyskomfort psychiczny oraz fizyczny w związku z brakiem możliwości wykonywania obowiązków zawodowych. W ten sposób osoby uzależnione od pracy w pewnym momencie poświęcają jej cały czas. Dodatkowo efekt braku poczucia upływu czasu w trakcie realizowania pracy może prowadzić nawet do unikania snu w celu wykonywania obowiązków zawodowych.
Przyczyny uzależnienia
Konkretne przyczyny uzależnienia od pracy są indywidualne i mogą być określone przez specjalistów. Ogólnie można wskazać na takie jak: nadmierny perfekcjonizm, brak umiejętności pracy w zespole i w konsekwencji delegowania zadań, presja związana z chęcią osiągnięcia sukcesu. Na pracoholizm narażone są szczególnie osoby odznaczające się nadmierną ambicją. Psychologowie wskazują również na problemy z niedojrzałością emocjonalną oraz brakiem umiejętności radzenia sobie z problemami. Praca staje się wówczas odskocznią od codzienności.
Skutki pracoholizmu
Przeciążenie pracą może mieć bardzo negatywne następstwa. Do początkowych skutków pracoholizmu można zaliczyć nadmierne i regularne zmęczenie. Prowadzić to może w dłuższym okresie do poważnych problemów zdrowotnych, które związane są z długotrwałym brakiem odpowiedniej ilości snu i wypoczynku. Nałogowa praca może prowadzić również do chorób psychicznych, a nawet do śmierci z przepracowania.